Het Studeerkamergesprek Zondag 28 september. Het werd dus een gesprek in de tuin!

     

     

De inzet was: er achter komen wat kunst nu eigenlijk is.

Na geconstateerd te hebben dat ons onderwerp samenviel me de kunstroute (toeval?) startten we met het bekijken en becommentariëren van diverse “kunst”-uitingen. Twee aan twee werd er een groen briefje bijgeplakt (Ja dit is kunst, want:) of een rood briefje (Nee dit is geen kunst, want:).

 

Ja dit is kunst, want:	Nee dit is geen kunst, want:Jean Tingeley HeurekaNee: het is een schroothoop; het zegt niets; het verwijst naar afzonderlijke items
Man Ray, Het Geschenk De Strijkbout Ja: verrassend; origineel; conceptueel; “verwarrend” Botticelli, Venus Ja: Algemeen erkend als “kunst”
Richard EstesThe Candy Store New York City 1960s Ja: Het werk nodigt je uit om op een andere manier naar de werkelijkheid te kijken
Marcel Duchamps: Roue de bicyclette (1913/1964) Ja: waarbij de meningen uiteenlopen	Fontaine van Marcel Duchamp Nee: te makkelijk; grof Nee: dit is een gewoon gebruiksvoorwerp
Fontaine van Marcel Duchamp Ja: het probeert te prikkelen; een reactie uit te lokken; statement
Foto van een kwal Ja: Prachtige symmetrie. Door niemand gemaakt kunstwerk	Foto van een kwal Nee: Gewoon een “illustratieve foto”
Rembrandt De nachtwacht Ja: Dit is echt heel knap	De Pindakaasvloer van Wim T. Schippers Nee: Dit is geen kunst (voor ons): de pindakaas zelf is niks maar de aandacht die het trekt is wel kunstig
Rotstekening uit Lascaux: Ja: met weinig middelen gemaakt, het ademt tijdgeest, er zit meer achter	Jeff Koons: Ushering in banality Nee: Kitsch
Vincent van Gogh: De sterrenhemel Ja: Het probeert op geheel eigen creatieve wijze de werkelijkheid weer te geven	Pierro della Francesca, de madonna in Sansepolcro Nee: de maker heeft niet de intentie gehad om kunst te maken; het doel was anders: betere plek in hiernamaals, verhaal doorgeven

Wat is wel en wat geen kunst?

Na de geesten opgewarmd te hebben probeerden we te bepalen wat wel en wat geen kunst is. Bij alle associaties bleek toch vooral de autonomie van de kunstenaar centraal te staan. In een aantalkreten:

Wel kunst:

• Vrije expressie
• Vakmanschap
• Zelfbewustzijn van de kunstenaar
• Uniek
• Origineel idee
• Prikkelen
• Je moet iets communiceren

Geen kunst:

• In opdracht
• Commercieel
• Kopie
• Valse emotie

Een volgende vraag die op tafel kwam was:

Wie bepaalt of iets kunst is?

• De (elite?) massa (kleren van de keizer)
• Ieder voor zich
• (h)erkenning door een meerderheid
• De uitkomst van een iteratief proces tussen autoriteit en volk
• De individuele be-/toeschouwer/gebruiker
• De maker zelf

 

Het gesprek bleef hier enigszins steken. De inzet was feitelijk of het nu gaat over Kunst als iets wat als een soort Platoons Idee buiten je bestaat en waarvan het min of meer vaststaat dat het Kunst is. De schilder schildert en op een gegeven moment besluit hij dat zijn werk af is, alsof dit eindproduct op de een of andere maner al vastlag. Zodra het gesprek ging over wat wel of wat geen kunst is, bleven we binnen dit discours. Ook is Kunst te zien als een sociale constructie, iets wat door de Kunstwelt tot Kunst wordt verklaard. Dit beheerste het denken over de tweede vraag.

 

Alweer vragen zonder antwoord.