ARGUMENTEN EN MOPPERDINGEN

Een kwestie om over na te denken: MOET SCHOOL ALTIJD LEUK ZIJN? Leg de vraag voor tijdens een uur filosofie in de brugklas (bij ons is filosofie in de onderbouw van het VWO een verplicht vak!) en voor je het weet staat er van alles op de flap-over. Argumenten voor en tegen. Alhoewel, zijn het eigenlijk wel allemaal argumenten? Eerst maar eens kijken wat er zo al opgeschreven werd:

MOET SCHOOL ALTIJD LEUK ZIJN?

Ja, want

• Je krijgt meer motivatie
• Je kan later een goede baan krijgen
• Je moet het naar je zin hebben
• Je moet elke dag naar school dus het moet wel leuk zijn
• Want dan is school leuker, dan kijk je ernaar uit
• Je moet er je hele jeugd mee doen!
• Dan wordt het leven leuker, anders wil je niet meer naar school
• Dan wordt het een leuk en gemakkelijk jaar
• Als het soms niet leuk is ben je minder geconcentreerd
• Beter je best doen
• Anders wil niemand meer naar school

Nee, want

• Je hebt veel huiswerk
• Je hebt een zware tas
• Je moet ook leren
• Het is soms best saai
• Anders neem je het niet serieus
• Je bent er wel om te leren
• Als je een vervelende klas hebt is er niets aan
• Anders wordt het leven te mooi en als er dan tegenslagen komen kan je er niet tegen
• Sommige lessen zijn wat saaier en dat ontneemt motivatie
• Regels op school
• Iets van school opsteken

Wat natuurlijk allereerst opvalt is dat er in de meeste argumenten veel vooronderstellingen meegebakken zijn. Bijvoorbeeld: “Je krijgt meer motivatie” bestaat uit een redenering in een paar stappen.

1. Je gaat naar school om er iets te leren
2. Een belangrijke voorwaarde om iets te leren is dat je gemotiveerd bent
3. “Leuk zijn” van school is een belangrijke motivator

Dus:

4.   School moet (altijd) leuk zijn

Aan de “Ja, want” kant zien we dat de meeste argumenten tot een vergelijkbare redenering zijn om te bouwen. Het kostte de leerlingen ook beduidend minder moeite om te bedenken waarom school leuk zou moeten zijn. De “Nee, want” kant leek minder eenvoudig. Er zit, wat mij betreft, wel een pareltje tussen. Het argument “Anders wordt het leven te mooi en als er dan tegenslagen komen kan je er niet tegen” is prachtig. Je gaat volgens dit argument naar school om je te ontwikkelen tot iemand die met het echte leven overweg kan en niet door de minste of geringste tegenslag uit het lood geslagen is. Non scholae, sed vitae discimus (we leren niet voor school maar voor het leven, min of meer vrij naar Seneca)

Maar wat te doen met een argument als “Je hebt veel huiswerk”. Lastig om hier een redenering achter te zetten. Het is veeleer een antwoord op de vraag “Is school leuk?”. Het antwoord is dan iets als “nee, al dat huiswerk en dan ook nog die zware tas en nog saai ook”.

Op voorstel van Max van der Leek, één van mijn leerlingen uit de brugklas, werd voor dit soort opmerkingen een nieuwe term bedacht. Vanaf nu heten zij MOPPERDINGEN. Met dank aan Max is er nu dus sprake van argumenten en mopperdingen.

In het dagelijks leven is mopperen al niet zo zinvol, maar het is fijn om je te beseffen dat mopperdingen je in het argumenteren ook niet verder helpen.

Met dank aan klas 1A van het Leonardo College in Leiden.